Kyndelsmesse

Primstaven fortel at i dag, 2.februar, er det Kyndelsmesse, og dagen sitt merke er ein 7-arma kandelaber.
Mange stadar på Vestlandet og i Nord-Norge vart dagen rekna som den siste juledagen, slik vi kjenner det i verset: Kyndelsmess Knut, jagar jula ut. Kven denne Knut var, er vel ikkje så godt å vite, men truleg er det ei samanblanding med St.Knuts dag, 7.januar som har eit liknande vers med seg. St. Knut var kong Knut den heilage. Danmark sin helgenkonge.

Opphaveleg var kyndelsmess ein kyrkjeleg festdag, men Struensee fjerna den frå kyrkjekalendaren i 1770.
Men i Danmark er den no på veg inn att, fortel Kirkelig Dagblad i går.

"Kirkerummet vil være oplyst af flere hundrede levende lys, når Dråby kirke ved Ebeltoft, tirsdag aften, den 2. februar, indbyder til kyndelmisse-gudstjeneste. Det sker i flere og flere kirker i disse år."


Kva er bakteppet for Kyndelsmesse?
Kyndel(norrønt: kyndill) tyder «vokslys» og kjem frå det latinske ordet candela, som vi også kjenner att i kandelaber.

Kyndelsmess var ein lysfest. I katolsk tid var det vanleg at under festen vart alle liturgiske lys som skulle brukast i kyrja det komande året, velsigna. Desse velsigna lysa fann og vegen inn i heimane.

I dei katolske kyrkjene vert Kyndelsmesse feira til minne om at Jesus vart boren fram i tempelet, 40 dagar etter at han vart fødd slik Moselova kravde. Då tok Maria og Josef han med til tempelet, og der var det (ifylgje Lukas 2,22-40) to personar til den dagen, Simeon og gamle Anna.
Simeon tek barnet i hendene og seier mellom anna: "...for augo mine har sett di frelse... eit lys til openberring for heidningane".


Festen vart først feira som eit minne om dette møtet i tempelet. Pilegrimen Egeria skriv at den vart feira i Jerusalem alt omkring 386 med ein lysprosesjon mellom gravkyrkja og oppstodebasilikaen. 200 år seinare var den komen til Kostatinopel og Roma.
I det 10.århundre gjekk den over til å verte ein fest for Maria si reinsing etter fødselen. (Luk 2, 22). Men det 2.Vatikankonsil flytta igjen fokuset attende til at Jesus vart boren fram for Herren i tempelet.

Kanskje er det tid for å fylgje kyrkja i Danmark si fornya interesse for Kyndelsmess, og ha ei lysmesse på kvelden, 2.februar. Ei lysmesse for Han som er verda sitt lys.