Dei gamle fjell

Vårsola varmar her eg sit ved leveggen som stenger ute trekken frå vest. 

Framfor meg har eg utsynet til fjord og fjell på andre sida av fjorden.

Dei gamle fjell i syningom er alltid eins å sjå. Med same gamle bryningom, og same topp ompå, song Åsa-Ivar. 

Ja, denne fjellrada har vore mitt faste fylgje frå eg var ein liten gut. Eg har sett den skifte let, alt etter årstida. Frå snøkvite vinterfjell, til våren og sommaren si grøne drakt. Før hausten fargar dei med sine gulbrune blad. Og så varslar vinter si kome igjen med kvitt snødryss over toppane.

I bygdom byggjer sveinane, og husa stend der laust. held Ivar fram.

Ja grendene under fjella har endra seg mykje i mi levetid. I min barndom var det gardstuna og nokre einstaka hus langs bygdevegen eg såg, elles var det gardane sine bøar ned mot fjorden som fortalde at her  var det mange småbruk som gav arbeid og leveveg til mange familier.

I dag ser det annleis ut. Småbruka har vorte ferre. Bøane har mange stadar vorte nedbygde av store husklynger, og småbrukaren har skifta jobb til fabrikk eller handelsnæring.

Men heldt Åsa-Ivar fram : men dei gamle merkesteinane, dei standa like traust.

Tidleg vår

Heimbygda ligg i solbad denne dagen, midt i april, og eg har funne meg ein funne meg ein lun plass i solveggen.

Vi er berre midt i april enno, men våren er alt langt komen dette året. Snøklokken er alt borte, krokusen line eins, no er det gule påskelijer som lyser opp i det spirande graset.

Framfor meg, her eg sit, har eg utsyn mot fjella som i aust omkransar heimbygda sin fjord og dalar, og midt i augesynet ruvar ei gamal og stor bjørk. Dei var to då eg sette bu her, men eine fall for nokre år sidan, då ein granne ville ha friare utsyn, og tok seg til rette på grannen si tomt. Det vart ikkje vondord av den mistydinga over tomtegrenser. Den eine fekk friare utsyn, den andre fekk mykje god bjørkaved. Og eg har glede over ei gamal bjørk som strekkjer sitt sprinkelverk av tynne greiner opp mot den blå himmelen. 

Og oppe på dei øvste tune greinene brukar eit par kråker å vagle seg, og underhalde grannelaget med sine ikkje altfor vakre rop.

Enno er ikkje dei snøkvite fjella gøymde bak ei mengd med små bjørkalauv, men det ikkje lenge før. Andre yngre bjørker har alt byrja å få grønskjeret. Og tett ved sida mi står ein raudhylle full av blomar. Til glede for småfuglane når blomane har vorte til raude bær om ein månad eller to.

.

Morgon og kveld

Under Nobelfesten for Jon Fosse vart det lest eit utdrag frå Jon Fosse si bok " Morgon og kveld". Den lesinga har levd i meg så eg fann boka i hyllene på bokhandelen sikra eg meg  den. Det er ikkje noka tjukk bok, men den fasinerte meg. Kva ho handlar om? Den første og siste dagen i guten Johannes sitt liv. Eller rettare sagt; det som hender han den første dagen etter den siste. Høyrest det underleg ut ? Ja, kven kan vite noko om det? Ingen har då kome attende for å fortelje om det som då hender.

(Diverre nektar bloggen meg å få bileta lagt ut på høgkant. Kvifor det plutseleg ikkje er råd har eg ikkje funne ut av )

I mi heimekyrkje er der eit loft over kyrkja sitt kor, og for å kome inn der er der ei lita dør langt oppe på veggen mot det loftet.

Etter den siste oppussinga av kyrkja, då ho fekk sine noverande fargar, vart ikkje den døra stengt godt nok, så når det bles godt nok ute, opna og stengde denne døra seg utan menneskehjelp.

Under ei konfirmantsamling hadde dei merka seg dette, og der kom spørsmål kvifor ho stundom var open eller stengd.

Ein av konfirmantane kom med si forståing av fenomenet.  

Jau ho er open for at sjela til dei det vert helde gravferd for skal ha ein veg ut av kyrkja.

Eg må tilstå at etter det reiste ein stige og klatra opp og stenge døra forsvarleg.

Men, er det noko i konfirmanten sine tankar ?

I jødisk tradisjon forlet ikkje sjela den avdøde sin kropp før etter tre til fire dagar.  Jamfør Jesus si oppvekking av Lasarus.

Er det dette Jon Fosse i sine tankar er inne på når han endar "Morgon og kveld" med det Johannes opplever, medan kroppen hans ligg død og kald i senga heime i kammerset sitt.?

Det vårast

Det har vore mildt i mange dagar alt. Og snart er mars månad over og vi går inn i påskedagane. Eg har framleis att fuglefrø so eg legg ut til mine små fjørkledde gjestar. No er det mest gråsporv som vitjar matbordet, og i den eføykledde veggen til grannen held dei konsert kvar gong eg går forbi. Og frå mi  eldste dotter fekk eg for eit par dagar sidan melding om at no var staren komen. Jau det vårast. 

Så sit eg i stolen min i dag, inn for verandadøra og gløser på telefonen medan eg ventar på at brøddeiga skal heve frå seg så eg kan byrje på å få deiga over i formene. Då trenger ein lyd av vekker fuglesong inn til meg, og ute på rekkverket sit ein svarttrast  og kvitrar på vårsongen sin.

Nye dagar, nytt år.

Så glei 2023 over i eit nytt år, 2024. Som vanleg ved eit årsskifte skjedde det med mange glitrande fyrverkeri eksploderande mot ein nattsvart himmel. Men det er alt mange dagar sidan, no som me alt er komne midt ut i januar.

Det nye året byrja med kalde dagar og netter, og isholke overalt. Og takk til mine born som meinte eg var for dårleg skodd på slikt føre og difor gav meg piggsko i julegåve.  Det kom eg til å trenge då alle vegar fraus til. Etter nokre dagar no med temp rundt 0 grader, skal det verte kaldt ei vekes tid. Men så melder værmeldarane at det igjen skal verte varmare temperaturar.  Vel me får sjå . Kanskje det vert nok +grader til å ta knekken på isen?

Mi kjære hadde mykje glede av vintergjestane sine. Det gjekk med nokre kilo med solsikkefrø og jordneter i vintermånadane. Og den  tradisjonen prøver eg å halde oppe. Og mine gjestar, alt frå mange slags småfuglar, til trast og skjor takkar ikkje nei til maten. Særs kjekt er det at også eit ekrorn har funne vegen til matfatet.

No glir timane avgarde mot kveld og natt, og eg sit innfor verandadøra og ser ut på korleis lyset svinn bort over fjord og fjell, og den enno lyse himmelen som også snart vil ha mist sitt lys. Men der oppe heng det ein lys måneskalk som snart skal råde grunnen åleine.

Jula 2023

Det er 1.juledag kveld og tid for å ta att litt svevn. Ja for den siste natta vart i kortaste laget når det gjaldt å få nok svevn for meg. Men slik har det vore dei siste åra. Natta mellom juleaftan og juledag vert gjerne i kortaste laget når eg er heime.Det byrja då eg var kyrkjetenar på 90-talet, og har sidan vorte mest årvist at eg får med meg tre gudstenester på under eit døgn.

Men eg likar det og denne vanen, sjølv om eg vert nokon trøtt ut på kvelden 1.juledag.

Det byrjar juleaftan før klokkene kimar jula inn. Den ettermiddagen fyller bygdefolket kyrkja tre gonger til familiegudstenester. Og denne jula fekk eg lov å vere brannvakt på den kl.16.00 

I adventstida er dørene på det gamle alterskapet  attletne. Og vert ikkje opna att før under ottepreika tidleg neste morgon.

Kl.07 neste morgon er det klart gudsteneste nr.2. Ottepreike, og i år var det mange som tok plass i den halvskyme kyrkja til ei annleis gudsteneste. Og eit stykke ut i gudstenesta vert dørene på alterskapet opna att.  Og det vil dei vere fram til Maria bodskapsdag, sidan dei den dagen syner Maria som får vitjing av ein engel, med bod om at ho er utvald til å føde ein gut  ved Den Heilage Ande.

Denne jula var det mange som deltok i ottegudstenesta. Men i høgtidsgudstenesta kl.11.00 var det færre enn det har vore siste åra.  Været hadde kanskje sitt å sei på frammøtet. Ikkje godt å vite ?

Ei jente vart boren til dåp, og nattverd vart feira av dei som hadde teke på kyrkjeveg i snøkava. 

Tresfjord kyrkje

Sist fredag var eg i ei kyrkje eg tidlegare ofte køyrde forbi på veg til ferga på Åfarnes som skulle ta oss over Langfjorden lenger aust i Romsdalsfjorden. Eg har lenge hadde lyst til sjå inn i den, men det har ikkje lukkast før no. Desverre var det ei gravferd som førde meg inn i den.

Tresfjord kyrkje ligg inst i Tresfjorden, heilt nede ved fjorden på Sylte. Difor er den og kalla Sylte kyrkje.

Denne kyrkja vart innvigd i 1828 då vi var i union med Sverike, derfor er det Karl Johan sitt emblem som står over kordøra. Kyrkja har vore plaga av at grunnen over tida har svikta under murane mot fjorden, men no har ho fått nye murar så ho står trygt igen

Kyrkja er rikt dekorert på både veggar, tak og preikestol, og skiljet mellom skip og kor er delt med vegg av dreia spiler, og med ei frise av bilete oppe mot taket.

Innanfor veggen er det alteret som dominerar.

I kyrkja finn ein eit, av berre to antemensal, alterfrontar, frå middelalderen, som enno er å sjå i våre kyrkjer.

Ei spanande kyrkje å sjå inn i, som eg nok må vitje igjen, då  med høve til å nyte den endå ein gong, så rik den er på gamal kyrkjekunst.