lørdag 9. januar 2010

Eit bilete


Det hender at eg vert stansa under mine rastlause vandringar på verdsveven.
Ein kveld stansa dette biletet meg.
Eit bilete som inneheld tre motiv, men som likevel handla om det, eller den, same.
Hadde det ikkje vore for den krossfeste, så kunne det vore om at løve og lam eingong skal beite i fred saman. Ein bibelsk visjon om fredriket som skal kome. Eit fredsriket der det vonde av alle variantar er fråverande. Eit fredsrike der ulv og lam skal beite saman, og løva skal ete halm som oksen, som profeten Jesaja skriv.

Men så er den krossfeste også med i biletet, som det sentrale motivet. Løva og lammet er der og fyller ut biletet vårt av han.

I dag hentar sundagen si hovedtekst frå bredden ved Jordan-elva.
Johannes døyparen er aktiv der med omvending og dåp.
Der kjem også Jesus, og Johannes lyfter handa si og peikar på han.
Og slik fell Johannes sine ord der: Sjå der er Guds Lam som ber bort verda si synd. (Joh.1, 29-34)

Bileta Johannes hentar sine ord frå, er kjende for alle som høyrer orda hans der ved Jordanelva.
Det er frå feiringa av Den store forsoningsdagen i tempelet. Då øvstepresten la hendene på hovudet til den utvalde bukken, og slik overførde folket sine synder til dyret før det vart ført bort. Ut i øydemarka og til sin skjebne der.
Men også fortellinga om lamma som gav blodet sitt til frelse for dei førstefødde, siste natta i Egypt. Og dyret som tok Isak sin plass på offeralteret, spelte med i deira minne.

Men løva høyrer og med i biletet av den krossfeste.
Eg har ikkje lest C.S. Lewis sine bøker om Narnia. Men eg har fått med meg at i Narnia, der er løva Aslan konge.
Og eg har skjøna at Lewis, gjennom løva Aslan, har teikna eit bilete av Jesus si gjerning på jord.
Løva er dyra sin konge i mange fortellingar, og løva er brukt som symbol for makt i mange land. Også i vårt land. Vi har løva i vårt eige riksvåpen.
Slik også hos jødane. Løva av Juda er eit av mange kjenneteikn på Guds folk.

I Bibelens siste bok, Johannes openberring (5.5) vert løva av Juda og Lammet (som ein annan stad i boka vert kalla: det slakta. mao Den krossfeste) kobla saman. Der står at ein bokrull skulle opnast i himmelen, men ingen var verdig oppgåva. Då gret Johannes. Men ein av dei eldste for Guds trone seier: Gråt ikkje. For løva av Juda ætt har sigra og kan opne bokrullen. Og då ser Johannes eit lam som står midt for Guds kongsstol. Og lammet får bokrullen og opnar den.

Den krosfeste er løva, kongen den sterke, som kom frå Guds himmel og vart den svake, lammet, som skulle bere bort våre brot og synder.
Slik er løva og lammet med og teiknar biletet av den krossfeste. Løva, kongen den sterke, og lammet som tek den svake sine byrder på seg, smeltar samen i den krossfeste som tek våre brot og synder på seg, og sonar dei ved å døy soningsdøden på eit tre. Fornedringa, forbanninga sitt tre. Og ved det kjøpte oss alle fri.

Sjå, der er Guds Lam som ber bort verda si synd!

Men der er eit framhald. Den krossfeste døydde og vart lagt i grav.
Men han vart ikkje verande i grava. Han braut dødens makt og stod opp til eit nytt liv.

Lewis let også løva Aslan døy, men der er eit framhald. Løva dukkar opp att. Men det er dei som trur som får sjå han først. Etter kvart får alle sjå. Men der er eit skilje mellom dei som trudde og såg, og dei som får sjå og vert nøydde til å tru.

Det skilje, fortel Bibelen, vil også vere tilstades hos oss menneske, når det gjeld den krossfeste, Guds Lam som ber bort verda sin synd.

Den danske etikkfilosofen Knut Løgstrup skriv om tru og tillit som eit av mennesket sine grunnleggande livsytringer.
"Tru er grunnlaget for å sjå, og med det, å kunne leve".
Og
"Det krev truleg meir tru å leve uten tru enn med".

Ingen kommentarer:

Legg inn en kommentar