torsdag 24. januar 2013

Puerta del Cordero

Puerta del Cordero - Lammet sin port.
Der er to dører - portar- inn til kyrkjeromet i Basilika San Isidoro.
Den eldste er truleg frå 1100-talet, Og namnet Lammet sin port har si årsak i motivet på tympanumet over porten.

Dette motivet var mykje framme i den mozarabiske kulturen på den spanske halvøya på 1100-talet, Motivet over den andre porten var ikkje like mykje i fokus på den tida.

Hovedmotivet er Abraham som lyfter kniven over sonen Isak, klar til å ofra han på alteret, slik Gud hadde bedt han om å gjere. Dette for å teste ut Abraham sin vilje til å høyre på Gud, sjølv om det ville koste han dyrt?
Men i det han lyfter handa for å utføre offeret, høyrer han Guds røyst, her symboliset av Guds hand. Denne handa er ofte nytta som eit symbol på den usynlege Gud og er på latin kalla "Dextera Domini". Og røysta ber Abraham om  ta ned kniven, Og samstundes ser vi ein engel som skuvar fram eit lam  som sit fast i busken like ved. Vi ser og ein person til, om det er ein tenar, eller det er Isak i det dei kjem fram veit eg ikkje, men vi ser han tek av seg skorne fordi dei står på heilag grunn.  I hovedmotivet er både Abraham ig Isak berrføtte.

På sidene av offerscena finn vi på eine sida Sara utanfor teltopninga, speidande etter sonen Isak i det dei rid bort for å dra til Moriafjellet der ofringa skal finne stad. Ho lyfter eine handa. Er det i sorg over kva Abraham er i ferd med å gjer?








Og på andre sida finn vi Abraham sin første son Ismael, også han ridande og med pil og boge i hendene, medan Hagar, mor hans ser ut som ho lyfter på kleda og dansar.
Uttrykkjer ho glede over det som no hender? Er det eit uttrykk for korleis det kristne i nord såg på islam og dei islamske maurarane i sør?













Men der eit motiv til på dette tympanumet. Over Abraham og Isak finn vi eit motiv som knyter seg opp til noko Abraham sa til Isak på vegen mot Moriafjellet. På Isak sit spørsmål om kvar offerlammet var, svara Abbaham at Gud ville sørge for det.
Inne i kransen ser vi lammet Gud valde seg ut. Den som Johannes døyparen peikar på når han seier" Sjå der er Guds Lam som ber bort verda si synd." Og som vi finn at i Johannes Openberring 5,6 " Og eg såg eit Lam: Det stod midt i krinsen, mellom kongsstolen og dei fire skapningane og dei eldste, og Lammet såg ut som det var slakta." Og bak Lammet ser vi krossen som fortel kven Lammer er, Den salva Kristus, Jesus.
"Agnus Dei" syng vi i våre gudstenester. "Du Guds lam som  bar all verdsens synder". Det er soga som tympanumet over Puerta del Cordera har tala til uteljande menneske om, i snart 900 år.

Ingen kommentarer:

Legg inn en kommentar