mandag 20. februar 2023

Sarks

I Johannes 1,14 står det i siste omsetting slik; Og Ordet vart menneske og tok bustad mellom oss.
Sarks som her er omsett med menneske er eit gresk ord som har volda omsetjarane noko hovedbry, slik og med den komande  nyomsetjinga, eller kanskje ikkje av
omsetjarane, men i grupper av leiarar i kyrkjene og lekmannsrørslene. Den vanlege lesar av ordet har lite meldt seg på diskusjonen, så langt eg har sett.
Kva står der igrunnen med greske ord, og korleis vert det med ei bokstaveleg omsetting til vårt mål?
På gresk: Kai ho logos sarks egeneto. Ord for ord på vårt mål vert det: Og Ordet kjøt vart.

Sarks tyder heilt enkelt kjøt, og kjøt er det vi har på middagsbordet. Kjøt frå slakta dyr, men kan ordet brukast om han som vart fødd i Betlehem og døydde på Golgata kross? Kanskje helst ikkje eit så rått ord, sjølv om Paulus har nytta det, og då kjem omskrivingar inn for å mildne ordet. Slik ser det ut for at kritikarane av å omsetje sarks med kjøt tenkjer.
Men korleis har sarks vorte omsett i tidlegare omsettingar?
Den danske Bibelomsettinga som kom etter Luther si tyske omsetting, nyttar kjød.  Sjølv om det norske ordet er kjøt, kom det danske ordet kjød til å verte nytta lenge i seinare norske bokmålsomsetjingar. Også i Norsk Bibel si omsetting frå 1988. Kanskje var ikkje kjød kjøt for norske øyrer.
Men då Bibelen kom på landsmål i 1921 vart sarks omsett med kjøt, om ikkje i bokmålsbibelen. Slik var det framleis i 1938 omsettinga, men i den neste omsettinga i 1978 vart kjøt bytt ut med menneske i begge målføre. Som og Jakob Jervel nyttar i si omsetting frå 2002. Eit unntak Jehovas Vitne sin Ny Verden omsetjing frå 1996 som nyttar kjød, men den har nok ein omsettingsbakgrunn frå USA.

Kanskje tenkte omsetjarane; la oss finne eit anna ord for sarks så ingen kan kome til å tenkje på middagsbordet sitt blodige kjøt. Ikkje veit eg,  men når eg ser kva dei ulike omsettinga nyttar for sarks så finn ein ikkje lenger at kjøt er nytta. Unntaket er katolikken Erik Gunnes som skriv at han vart menneske av kjøt og blod.
I engelske Biblar kan vi finne, utanom flesh, slikt som: Kristus tok vår menneskelige natur, eller ; ble et menneskelig vesen. Eller ,; gikk inn i en ny eksistensform.
Det skal verte spanande å sjå kva den neste omsettinga kjem til nytte på ordet sarks. Det vert nok neppe kjøt.

PS. Eg må tilstå at eg likte godt Erik Gunnes 
si omsetting når han i tillegg til kjøt skriv; vart menneske av kjøt og blod. Eg tykkjer det fortel litt om kva han var, men som han forlet og tok på seg, for ei tid, vår tilstand, vart menneske av kjøt og blod.
Og så ser eg i Vårt Land at Bibelselskapet ser ut til å vende attende å nytte kjøt for det greske ordet sarks i den nye omsettinga som kjem om få år.



Ingen kommentarer:

Legg inn en kommentar