Jul no igjen?
Etter den gamle kalendaren er det idag jula vart feira, slik dei enno gjer det i dei ortodokse kyrkjene. Hjå oss er det trettandag jul. Dagen då dei vise menn kom og hylla barnet, og gav det rike gåver.
I julesongane syng vi om tre kongar, og om oksar og esel som var tilstades i stallen. Men det står ikkje noko om kongar, oksar og esel i Matteus og Lukas sine evangelium. Dei som fortel om julehendinga.
Kvar har vi det ifrå?
I middelalderen var det eit populært skrift som idag er kalla Pseudo-Matteus. Der står det litt annleis enn slik vi finn det i Matteus evangeliet.
Og her finn vi dyra omtala.
"På den tredje dagen etter fødselen gjekk Maria ut av grotta og inn i ein stall. Der la ho barnet i ei krybbe, og oksar og esel hylla det. Då vart det fullenda som Jesaia skriv: "Oksen kjenner sin eigar, og eselet sin herres krybbe. " Då dyra, oksen og eselet, fekk han imellom seg, hylla dei han. Slik vart det fullført det som profeten Abakuk seier: " Mellom to dyr er du tilstades." I stallen var Josef saman med Maria i tre dagar."
 |
| Midtdelen av eit alterskap frå Covarrubias, Spania |
Så var det trettande dag jul og pseudo-Matteus si fortelling om vismennene:
"Då det andre året var over, kom det nokre magi (stjernetydarar i Mesopotamia og Persia) frå aust til Jerusalem. Dei spurde jødane der; Kvar er kongen som har vorte fødd hjå dykk? Vi såg stjerna hans i aust, og er komne for å hylla han.
Ordet om dei nådde og kong Herodes, og skremd kalla han til seg dei skriftlærde, farisearane og lærarane i folket, og spurde dei kva profetane hadde sagt om kvar Messias skulle fødast. Dei svara: I Betlehem i Juda. For det står skrive: Og du Betlehem i Judaland, er ikkje den minste av hovdingane i Juda, for frå deg skal han kome som skal føre mitt folk Israel.
Då kong Herodes høyrde det, kalla han magiane til seg og spurde dei nøye ut når dei hadde sett stjerna. Så sende han dei til Betlehem og sa: Gå og leit opp barnet, og når de har funne det, kom så attende til meg og fortel kvar det er, så eg og kan reise dit og hylle det.
Då magiane var på veg mot Betlehem, såg dei stjerna igjen, og den gjekk føre dei til dei kom dit barnet var. Då magiane såg stjerna vart dei storleg glade. og dei gjekk inn i huset, såg barnet Jesus sitje på mora sitt fang. Dei opna veskene sine og gav store gåver til Maria og Josef. Og til barnet gav kvar av dei eit stykke gull. Og sameleis gav ein gull, ein annan røykjelse og ein tredje myrra.
Men då dei skulle vende attende til kong Herodes, vart dei, medan dei sov, varsla av ein engel om å ta ein annan veg attende til sitt land."
Litt annleis enn fortellinga hjå evangelisten Matteus.
Omsettinga frå engelsk er mi.
