Ikkje enkelt dette.

Eg har nemnt det før at salmeboka har ein salme av Jon Fosse. Den salmen sa meg noko som gjorde at eg fekk lyst å sjå kva meir han hadde skrive av poesi. 

Så då tinga eg boka med hans lyrikk, og forvitneleg opna eg den og las,- og eg streva litt med å skjøne kva han ville sei med alle orda i nokre av dikta. For det som stod der var langt unna den salmen eg hadde lese. 

Det var regn og englar og hundar oppatt og oppatt. Eg fekk ikkje tak i kva som var det indre i orda hans. Men det kjem nok med tida.

Om eg les dei mange nok gonger til orda får byrje leve i meg.

Først etter salmen, langt ute mot slutten av boka, kom vers som sa meg noko. Og eg undrast; hadde det hendt noko med han då som hadde endra måten hans å tenke, ja skrive på ? Slik eg opplevdedet i dei sju bøkene i Septologien.

I dag fekk eg juleheftet  " I de dager " frå NMS og Bibelselskapet for 2023. 

Året sitt tema var Josef , han som står i skuggen i julevangeliet. Og der var det eit dikt av Jon Fosse, " Aldrande mann i tankar" 

Kanskje er det fordi eg sjølv har vorte ein aldrande mann etter kvart at eg kjende meg att i ettertanken i orda Dei tok tak i meg. Slik eg ofte dei siste åra har lete livet mitt gå i revy med alle ord og gjerningar eg no angrar på, og det motsette, alt eg trur eg har klart å  gle mi kjære , og mine born med ,  - og kanskje andre og. 

Men kva summen av  mitt liv er  når mi livsbok ein gong vert opna, sjå det er meg ukjent. 

Så då får eg vel slutte meg til nokre av Jon Fosse sine ord  i diktet : Aldrande mann i tankar.

Så om du finnest

tilgjev meg Gud

og lat meg kverva i ditt rike

og lat din vilje skje

for kanskje har du rom

og til slike

til dei som har svikta og svike

Og vil du gje meg evig fred

Får eg kvila i lyset frå ditt åsyn

eller vert det berre mørker

igjen og igjen, på ny og på ny

der nede i molda den svarte

Eller lyftest eg opp til di lysane sky

Dette var berre nokre linjer midt i Jon Fosse sitt diktet : Aldrande mann i tankar.   Det gav meg nokre refleksjonar over mitt liv, aldrande mann som eg er.

Gjestar

Endå ein dag med gråvær og regn, og då vert det inneliv på denne karen. Men utanfor døra til plattingen min er det til tider eit yrande liv av flygande små gjester. For der har eg hengt opp jordnæter og solsikkefrø. Dei fjørkledde gjestane mine har venta på det lenge, især meisene. Dei har drive flygeakrobatikk utan for glaset i veker alt for å minne meg på at no er hausten komen, og at det på tide at eg tenkjer på maten deira. 

Eg let meg overtale til slutt, og no er det til tider eit yrande liv av flaksane venger ute. Av kjøtmeis, blåmeis og spettmeis, Sporven kjem i flokk og fylgje og raudstrupen min er og komen på plass, han held seg helst nede på fjølene og plukker opp av det som hamnar der. Ein nykomar i laget har eg og fått. Ein gjerdesmett hoppar og rundt med vølet rett til værs. Og så er det kongen i laget som trippar forbi i vona om kanskje det er råd å finne eit kvart.

Eg tykkjer det triveleg å sjå dei der utanfor glaset, og då får eg finne meg i at dei etterlet meg jobben med å ordne opp etter dei. For det står ikkje til å nekte at dei etterlet seg litt rot.

Regn

En er er en, og to er to -

vi hopper i vand,

vi triller i sand.

Zik zak, 

vi drypper på tak,

tik tak, 

det regner i dag.

Regn, regn, regn, regn,

øsende regn,

pøsende regn,

regn, regn, regn, regn,

deilig og vådt

deilig og rått!

En er en, to er to -

vi hopper i vand,

vi triller i sand.

Zik zak, 

vi drypper på tak, 

tik tak, 

det regner i dag.

Ja, i dag kan eg synge med Sigbjørn Obstfeller si regnvise, for i dag regnar det ! 

Eg er så heldig at eg kan sitje turt under tak, men så heldig er ikkje småfuglane som flyg inn og ut frå matfatet. Dei må rett som det er riste på fjørene for å få vekk det våte. Men mange trossar frykta for han innanfor glaset og søkjer ly for regnet på golvborda inne under altanutbygget, dit regnet ikkje når.

Det finst ei jord

Eg visste at Jon Fosse skreiv skodespel og romanar, men at han og skreiv vers var ukjent for meg , og at han endå til har ein salme i salmeboka vekte mi nyfikne på den delen av hans litterere verd.

Det var fleire enn eg som hadde oppdaga salmen, og i eit lag eg var i, vart det drøfta kvar ein skulle plassere den. Var det ein gravferdssalme, eller var det ein kveldssalme som den stod under i salmeboka? Kanskje det kjem litt an på korleis kvar enkelt les den ?

Eg kan lese den som ein kveldssalme, kanskje og som ein gravferdssalme, men samstundes tykkjer eg at den tendrar mykje mot det kristne håpet.

Det finst ei jord som opnar opp 

sitt djup av svarte natt, 

og løyner både sjel og kropp 

til ingenting er att.

Det finst ei natt som møter deg 

og tek deg mjukt imot, 

og let deg kvila æveleg, 

di hand, di sjel, din fot.

Det finst frå Gud i alt som er, 

i jord og nattevrimmel, 

di sjel er hans, du er han verd, 

du lyser fram hans himmel.

Jon Fosse

Jon Fosse var for få år attende ein forfattar eg hadde høyrdt mykje gjete som skrivar av skodespel. Og som so var stykka hans framførde på scener over heile verda, til stor åtgaum. Men ikkje berre åtgaum. Anten likte folk det han skreiv, eller så likte dei det ikkje. Den var kjedeleg og med lite framdrift i si stendige tilbakevending i handlinga.Og no har han fått Nobelprisen i litteratur for dette året.

Sjølv var eg heilt ukjend med han heilt til første bindet av Septologien kom ut. Det kjøpte eg for å verte kjend med han som forteljar. Og soga om Asle og hans liv greip sterkt fatt i meg, så dei to neste banda av boka vart kjøpte med ein gong dei var i handelen. 

Men korleis byrjar soga? 

Med to strekar på eit kvitt lerret.

-"Og eg ser meg stå og sjå mot biletet med dei to strekane, ein lilla og ein brun, som kryssar kvarandre på midten, eit avlangt bilete, og eg ser at eg har måla strekane langsamt og med tjukk oljemåling, og ho har runne, og der den brune og den lilla linja kryssar einannan blandar fargane seg vakkert og renn nedetter og eg tenkjer at dette er ikkje noko bilete, men samstundes er bilete slik det skal vera, det er ferdig, det er ikkje meir å gjera med det, tenkjer eg ..."

Og slik helde det fram i sju bøker, samla i tre bind. Han ser og tenkjer attende på livet og kjærleiken, og det som hende han i livet der dei to strekane kryssa kvarandre i livet hans. Den ævelege og den jordiske, den lilla og den brune. I tre dagar før jul i pendling på snøkledde vegar mellom heimen inne fjorden og byen Bjørvin tenkjer han og ser han livet sitt gå forbi, frå ungdoms rastløyse og opprør til han som gamal har funne roa i den katolske røyndomen, leid dit av Alis, henne som vart hans livs kjærleik, men som døydde frå han. 

Så endar den sjuande boka lenger inne i fjorden, dit han er boden for å feire jul.

Framkomen er han trøtt etter ferda og går til sengs og samlar seg i bønene som rosenkransen sine perler gjev han...

"eg andar jamt og eg tenkjer at ja slik ikkje anna ikkje meir med di eg ikkje tykte om dei andre og eg pustar langsamt inn og ut og eg flytter tommelfinger og peikefinger opp til den tredje perla og eg seier inne i meg Ave Maria gratia Plena Dominus tecum Benedicta tu in mulieribus et benedictum fructus ventris tui Jesus Sancta Maria Mater Dei og eg ei kule av blått lys skyt seg inn i panna mi og spengjest og eg seier svimlane inne i meg Ora pro nobis peccatoribu nunc et in hora "

Eg las og attfortalde den til mi kjære, som nok aldri kom til å lese den, denne enkle soga om ein aldrande mann sitt liv og hans kjærleik, og hans veg til tru, attfortalt omatt og omatt frå ulike vinklar, der dei to strekane er med heile tida bak alt, saman med  orda " tenkjer eg " , og med dei mange tankane omkring  dei kristne dogmene.

For meg vart det ei djupt kristen bok, noko som og tittelen på bøkene peikar på,  og som gav meg lyst til å lese meir av Jon Fosse.