mandag 28. oktober 2024

"Med"

Jon Fosse fortel Septologien at den eldre kunstmålaren Asle ofte sit i stolen sin framfor glaset og ser utover fjorden mot medet sitt der ute og let tankane gå. " Tenkjer eg " kjem ofte att i forteljinga.
Eg kjenner meg litt att i det. Eg har og min stol innfor glaset, og mitt "med". Ikkje uti fjorden ein stad, men på andre sida av fjorden. Til heimane der, og åsen som lyfter seg over dei, og bak åsen, fjellet som lyfter si bratte side opp mot himmelen. Og langt bak, der ås og fjell møtest,  lyfter eit anna fjell seg så vidt over åskanten.
Her ser eg dagane verte til veker og månader. Årstidene skifter ham på tre, marker og fjell. Trea som før hadde si grøne kappe av lauv, skifter fargar til raudt, gult og brunt, før vinden tek tak i haustgult lauv, og att står trea med nakne greiner og kvistar. Då dukkar fjorden, som før var gøymd bak blada,  atter fram.
Men snart ventar ein ny ham på dei når vinteren bankar på  og klær dei med kvit snø.
Sola si ferd over himmelen vert kortare for kvar dag, dei dagane ho får lov å syne seg. Dagane då himmelen er kledd i skodde og regn er det berre lyset som fortel at ho er der opp ein stad, i ferd med si vandring frå morgon til kveld.

fredag 25. oktober 2024

Morgon og kveld

Under Nobelfesten for Jon Fosse vart det lest eit utdrag frå Jon Fosse si bok " Morgon og kveld". Den lesinga har levd i meg så eg fann boka i hyllene på bokhandelen sikra eg meg  den. Det er ikkje noka tjukk bok, men den fasinerte meg. Kva ho handlar om? Den første og siste dagen i guten Johannes sitt liv. Eller rettare sagt; det som hender han den første dagen etter den siste. Høyrest det underleg ut ? Ja, kven kan vite noko om det? Ingen har då kome attende for å fortelje om det som då hender.
(Diverre nektar bloggen meg å få bileta lagt ut på høgkant. Kvifor det plutseleg ikkje er råd har eg ikkje funne ut av )

I mi heimekyrkje er der eit loft over kyrkja sitt kor, og for å kome inn der er der ei lita dør langt oppe på veggen mot det loftet.
Etter den siste oppussinga av kyrkja, då ho fekk sine noverande fargar, vart ikkje den døra stengt godt nok, så når det bles godt nok ute, opna og stengde denne døra seg utan menneskehjelp.
Under ei konfirmantsamling hadde dei merka seg dette, og der kom spørsmål kvifor ho stundom var open eller stengd.
Ein av konfirmantane kom med si forståing av fenomenet.  
Jau ho er open for at sjela til dei det vert helde gravferd for skal ha ein veg ut av kyrkja.
Eg må tilstå at etter det reiste ein stige og klatra opp og stenge døra forsvarleg.
Men, er det noko i konfirmanten sine tankar ?
I jødisk tradisjon forlet ikkje sjela den avdøde sin kropp før etter tre til fire dagar.  Jamfør Jesus si oppvekking av Lasarus.
Er det dette Jon Fosse i sine tankar er inne på når han endar "Morgon og kveld" med det Johannes opplever, medan kroppen hans ligg død og kald i senga heime i kammerset sitt.?