Natt på St. Olav

Det er nokre år sidan no. For andre gong låg eg på St. Olav på grunn av hjartet. Denne gongen vart det opning av bringa og skifte av nokre blodårar inn til hjartet. Det kallast vel "bypas". Eg vart liggande lenge på overvåking grunna bløding etter operasjonen, men kom etterkvart på eit eige rom.

Ei natt vakna eg av uro nede på gata utanfor vindauget. Det var mange manns og kvinnestemmer  som steig opp til meg. Glade røyster i natta. Det kom for meg at det måtte vere ein pub der nede som hadde stengt for natta og sendt gjestane ut på gata. Men kvifor stod dei der nede, kunne dei ikkje gå vidare i staden for å halde meg vaken ?

Men det var meir som undra meg. Det stod eit stort tre utanfor vindauget, og det skifte årstider heile tida. Blada på det treet endra seg heile tida. Frå grøn sommar til gul haust. For så å gå frå bladlaus vinterham til  å  stå med nyutsprungen vår igjen.

Men søvnen måtte ha overmanna meg etter kvart for då eg vakna om morgonen var det stilt og lyst utanfor vindauget. Natta si oppleving stod klår for meg . Eg måtte ut av senga  for å sjå puben der nede på gata, og det store treet, Men korkje puben eller treet var å sjå. Berre ei smal gate mellom to høge husveggar.

Hendinga har undra meg sidan. Var det berre ein draum i Remfasa av svevnen, utløyst av det eg hadde vore igjennom i timane på St. Olav  - eller  - opplevde eg ei revne i veggen som skil oss frå den evige verda . Svaret får eg nok aldri. 

Bård skulemeister

Det nærmar seg tre år sidan mi kjære fekk heimlov. Det er ikkje få gongar i desse tre åra eg har helde rekneskap over mine gjerningar som ektemann og far gjennom desse åra. Og desverre, sjølv om vi hadde kvarandre kjære, og ho var min beste hjarteven, så er det ikkje alt eg er like stolt over når eg ser attende.

Som skulegut las eg eingong i Nordahl Rolfsens lesebok ei forteljing som sette seg fast i meg. Ei forteljing av Bjørnstjerne Bjørnson  om to brør, Bård og Anders som var det brør skal vere, bestevener. Men så hende det at far deira døydde og det vart deira ulukke,  for far deira eigde eit flott gullur, og det ville dei begge ha. På auksjonen etter faren baud dei over kvarandre, heilt til Bård baud så mykje at broren måtte gi seg. Etter den dagen tala dei ikkje med kvarandre, Med Anders gjekk det nedover medan Bård stod seg godt. Bård hadde mykje anger, men makta møtte ikkje broren att før Anders låg på dødsleget. Då endeleg fekk dei møtast og tala ut om det vonde som hadde vore imellom dei.

Eg leita etter soga i kveld utan å finne den, før eg kom inn i boka  : Ein glad gutt , der stod soga om den gode Bård skulemeister. 

Korleis enda BB forteljinga om brørne og Bård skulemeister. Med dette verset:

Elsk din neste du kristensjel, 

tred ham ikke med jernskodd hæl. 

ligger han enn i støvet!

Alt som lever, er underlagt

kjærlighetens gjenskapermakt,

bliver den bare prøvet.

Arnulf Øverland skreiv diktet "En hustavle"  

Tre korte vers som ha fylgt meg sidan eg høyrde dei første  gongen,  det måtte vere i den radioprogramposten som bar namnet " Ønskediktet "

Der er en lykke i livet 

som ikke vendes til lede: 

Det at du gleder en annen, 

det er den eneste glede.

Der er en sorg i verden 

som ingen tårer kan lette:

Den at det var forsent 

da du skjønte dette.

Ingen kan resten av tiden 

stå ved en grav og klage,

Dagen har mange timer.

Året har mange dage.

Eg kan nok angre på ting og ord som skulle vore annleis, men  gjort gjerning står ikkje til å endre. Eg kan ikkje kalle dei attende og få dei ugjort. Eg får heller prøve så langt eg klare det la soga  om brørne Bård og Anders, og Øverland sine kloke ord få rom i meg for resten av mine dagar.

Veimerker

Sist søndag var teksta i kyrkjene om då Jrsus var forklåra for dei tre læresveinane som var med han opp på eit høgt fjell. Der ope vart Jesus endra for augene på læresveinane. Det lyste av han og kleda han vart kvitexsom snø.Der møtte dei og Moses og Elia. Dei to var døde for fleire hundre år sidan, men dei møtte Jesus der for å førebu han for det han i skulle møte i Jerusalem i den komande påska.

Tradisjonen vil ha det til at det var oppe på fjellet Tabor, nord for Genesaretsjøen det hende. 

Eg var der på ei av mine vitjingar i Israel og fekk sjå den store kyrkja der, og ruinane av alle bygningane som hadde vore der gjennom århundra.

Slik vart Jesus førebudd på lidinga han skulle møte Jerusalem, men det undrar meg om også vi stundom kan verte førebudde på det som skal møte oss ein gong framtida ?

For mange år sidan no kjøpte eg  Dag Hammarskjøld si bok " Veimerker "

Han var den andre generalsekretæren i FN, og omkom då flyet han sat i vart skote ned i Afrika på veg til mekling i Kongo si Katangakrise.

Veimerker er ei form for dagbok der han skriv ned sine tankar heilt frå 1925 til han døyr i 1961. Og dei tankane han skriv ned i starten av boka, datert i 1925 gjer at eg undrar meg, hadde han ei aning om kvar livet skulle føre han.?

Videre drives jeg

inn i ukjent land.

Grunnen blir hårdere,

luften mer skjærende kold.

Rørt av vinden

fra mitt ukjente mål 

skjelver strengene 

ventende.

Ennå søkende 

skal jeg være der fremme, 

der livet klinger ut - 

en klar enkel tone 

i stillheten.

Lys

"Så går en dag enn från vår tid och kommer icke mer."

Den opna så fint denne dagen med klår blå himmel då sola rann over fjella i aust. Det var fleire kalde grader ute då ho byrja på si vandring over himmelen mot vest. Men det varde ikkje mange timane før skyene dukka opp, og då sola nådde middagsleitet  var ho gøymt bak det grå teppet der oppe over fjella. Og temperaturen nærma seg 0 C.

Men då ho nærma seg enden på denne dagen si ferd i vest, opna det seg ei blå skyfri strime i syd  slik at ho med sine strålar fekk ta farvel og takk for denne dagen. 

No mørknar det mot kveld over bygda og lysa tendest i heimane der på den andre sida av fjorden.

"Så går en dag en frå vår tid och kommer icke mer, och enn en natt med Herrens frid til jorden senkes ner.

Men du førbliver den du var, o Herre, full av nåd, och våre netter, våra dar du tecknad i ditt råd.

Trygg i di vård jag læmnar mig, nær solen från oss flyr, och gladligt skall jag prisa dig når dagen åter gryr. "

Skyer

I nokre dagar no vil det vere klår og blå himmel over oss her på vestkysten av landet. Eg må tilstå at det gleder eg meg over. Slik eg og gleder meg over å få sjå sola stige litt høgre på himmelen for kvar dag.

Eg må og tilstå at dei dagane når himmelen ikkje berre er einsarta blå eller grå.  Likevel, når skyene der oppe, drevne av vinden syner seg seg fram i stendig skiftane former, det finn eg meir spanande enn i det einsarta blå eller grå. 

Men som skyene er stendig skiftande, så er heller ikkje våre liv her i verda like frå dag til 

Ikkje til undrast over at mange store kunstnarar har vore opptekna av himmelens vinddrevne skyer i sine målarstykke.

Men ikkje berre i målakunsten, også i Bibelen finn vi mengder av skriftord der skyer er omtala, også ord som er knytte til den allmektige Gud sin tilsynekomst.

Og då er ikkje vegen lang til poesien, både i salmar og sangar.  Som denne som opnar kvart vers slik ;

I tru under himmelens skyer har fedrane hausta og sådd. Og fram gjennom bygder og byar har kallet og vekkinga nådd. ---

I tru under himmelens skyer vi vandrar i fedranes spor og ventar blant alle som lyder, ein Andens og Gudsrikets vår -----

I tru under himmels skyer vi skodar  den skimrande strand, i håpet som stendig fornyar vår lovsong i jordlivets land. ----

Men om ein dag er skytung og grå så høyr kva  Sigvart Engset syng i ein song ;

Ikke alle dager er like, alle ei på gleder er like.

Ikke hver en dag kan jeg Herrens vei forstå,

men hver en dag jeg kan til Jesus gå.

Haleluja, haleluja, at hver en dag jeg kan til Jesus gå.

Undring

Eg har lest litt av Jon Fosse sine bøker. Og noko av det eg sit att med er ei undring. Og kanskje handlar undringa like mykje om meg sjølv som om den undringa Fosse sine tekster har sett igang i meg.

Det står ikkje å nekte for at eg har endra meg gjennom mine år. Både gjennom dei mange åra eg fekk i samlivet med mi kjære, og gjennom dei impulsane eg har fått frå vandringane mine og dei mange bøkene eg har lest.

Frå å vite svaret på alt, helst med to strekar under, så er nok dei to strekane i dag ofte  bytt ut med eit spørsmålsteikn.  I dag er eg nok meir spørjande, undrande, på kva svaret verkeleg er. Er det slik eg trudde eller kanskje svaret er annleis enn eg meinte før.

Eg fann eit langt dikt av Jon Fosse i eit tidsskrift ved juletider. Eit dikt som tala til meg,  eit spørjande dikt om denne undring.

La meg ta nokre av opningsversa.

Finst det ei meining over desse tinga

Kvar kjem vinden ifrå

som lyfter ned nedtyngde opp

og får han til atter å sjå

at også han har det lys

han treng for å sjå

Kvar kjem det regnet ifrå

som lyfter den tyrste opp

og gjev han å drikke

slik at augo hans vætest

og han ser det glima

frå den mattgråe himmelens

dorske likesæle

Og kvar kjem orda ifrå

som går saman 

og blir til meining

i ope svev

over bakkar og åsar

fjordar og fjell

og vert til ein tanke

ei kjensle

som utvidar seg

og utvidar seg

og når si svimlande  høgd

før ho fell og fell

ned mot sin avgrunn

Og kvar kjem blomane frå

Og hjorten

som står der roleg

og ser på meg

Kvar kjem livet 

i  deg

i meg

i dyr og blomar

og i alle fiskar

kvar kjem det ifrå

Kvar kjem himmelen 

med skyer ifrå

Og sjøen

med alle sine bølgjer

Kvar kjem havet ifrå

Og fjorden med sine vikar

Kvar kjem det ifrå

Og er det ei meining over  desse tinga